بررسی کامل و جامع
آنژیوگرافی یک روش تشخیصی و درمانی در پزشکی است که برای بررسی وضعیت رگ‌های خونی، به‌ویژه در قلب، مغز، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها به کار می‌رود. این روش شامل تزریق ماده حاجب (کنتراست) به درون رگ‌ها از طریق یک کاتتر است که معمولاً از طریق شریان فمورال (در کشاله ران) یا شریان رادیال (در مچ دست) وارد بدن می‌شود. با اینکه آنژیوگرافی یک روش پرکاربرد و نسبتاً ایمن است، اما مانند هر مداخله پزشکی دیگری، خطرات و عوارضی به همراه دارد که شناخت آن‌ها برای بیماران و پزشکان ضروری است. در این مقاله از سایت دکتر مهرداد طاهریون (متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان)، به بررسی دقیق خطرات و عوارض آنژیوگرافی، میزان بروز هر عارضه، عوامل خطر و نحوه مدیریت آن‌ها می‌پردازیم.
۱. خونریزی (Bleeding)
علت و مکانیسم
خونریزی یکی از شایع‌ترین عوارض آنژیوگرافی است. این وضعیت به دلیل وارد شدن کاتتر به شریان و آسیب به دیواره رگ خونی رخ می‌دهد. محل ورود کاتتر، به‌ویژه اگر شریان فمورال (در کشاله ران) انتخاب شود، مستعد خونریزی است.
علائم
خونریزی آشکار از محل ورود کاتتر
هماتوم (تجمع خون زیر پوست)
افت فشار خون و تپش قلب به دلیل کاهش حجم خون
عوامل خطر
مصرف داروهای ضد انعقاد (مانند وارفارین، هپارین)
اختلالات انعقادی
سن بالا
فشار خون بالا
مدیریت و پیشگیری
استفاده از دستگاه‌های بستن شریان (Closure devices)
فشار مستقیم بر محل ورود کاتتر
کنترل وضعیت انعقاد خون پیش از انجام آنژیوگرافی
۲. کبودی (Bruising)
علت و مکانیسم
کبودی معمولاً نتیجه آسیب به عروق کوچک در اطراف محل ورود کاتتر است که باعث نشت خون به بافت‌های زیرجلدی می‌شود.
علائم
تغییر رنگ پوست (آبی یا بنفش)
درد و حساسیت در محل کبودی
عوامل خطر
استفاده از داروهای ضد پلاکت (مانند آسپرین و کلوپیدوگرل)
تکنیک نادرست در جای‌گذاری کاتتر
اختلالات انعقادی
مدیریت و پیشگیری
استفاده از کمپرس سرد
اجتناب از فعالیت شدید پس از آنژیوگرافی
پایش دقیق وضعیت بیمار پس از عمل
۳. عفونت (Infection)
علت و مکانیسم
عفونت در محل ورود کاتتر ممکن است به دلیل عدم رعایت شرایط استریل یا ضعف سیستم ایمنی بیمار رخ دهد.
علائم
قرمزی، تورم و درد در محل ورود کاتتر
ترشح چرکی
تب و لرز
عوامل خطر
دیابت
ضعف ایمنی (مانند بیماران سرطانی یا مبتلا به ایدز)
مراقبت ضعیف از زخم
مدیریت و پیشگیری
رعایت شرایط استریل در حین عمل
تجویز آنتی‌بیوتیک در صورت مشاهده علائم عفونت
پایش دقیق وضعیت زخم پس از عمل
۴. آسیب به رگ خونی (Vascular Injury)
علت و مکانیسم
آسیب به رگ خونی ممکن است ناشی از ورود نادرست کاتتر، استفاده از کاتتر نامناسب یا آسیب مکانیکی به دیواره رگ باشد.
علائم
خونریزی شدید
تشکیل هماتوم بزرگ
انسداد شریانی یا کاهش خون‌رسانی به اندام
عوامل خطر
بیماری‌های زمینه‌ای عروقی (مانند آترواسکلروز)
استفاده از شریان فمورال به‌جای شریان رادیال
سن بالا
مدیریت و پیشگیری
استفاده از تکنیک‌های تصویربرداری حین عمل (مانند فلوروسکوپی)
انجام فشرده‌سازی دقیق پس از عمل
در موارد شدید، انجام جراحی ترمیمی
۵. سکته مغزی (Stroke)
علت و مکانیسم
سکته مغزی ممکن است به دلیل جدا شدن لخته خون یا ذرات چربی از دیواره عروق و انتقال آن به مغز رخ دهد. این وضعیت می‌تواند باعث انسداد جریان خون به مغز شود.
علائم
ضعف یا فلج یک‌طرفه بدن
اختلال در تکلم
کاهش سطح هوشیاری
عوامل خطر
سن بالا
سابقه بیماری عروق مغزی
فیبریلاسیون دهلیزی (آریتمی قلبی)
مدیریت و پیشگیری
استفاده از داروهای ضد انعقاد پس از آنژیوگرافی
کنترل فشار خون
پایش دقیق وضعیت نورولوژیک بیمار پس از عمل
۶. حمله قلبی (Myocardial Infarction)
علت و مکانیسم
حمله قلبی ممکن است به دلیل تحریک بیش از حد قلب در طی آنژیوگرافی یا جدا شدن لخته خون از دیواره عروق کرونری رخ دهد.
علائم
درد قفسه سینه
تنگی نفس
تعریق سرد
تهوع و استفراغ
عوامل خطر
بیماری عروق کرونر زمینه‌ای
دیابت
فشار خون بالا
استعمال سیگار
مدیریت و پیشگیری
تجویز داروهای ضد انعقاد و ضد پلاکت
پایش دقیق عملکرد قلب حین و پس از عمل
انجام مداخلات لازم (مانند آنژیوپلاستی) در صورت بروز انسداد
۷. سایر عوارض احتمالی
واکنش آلرژیک به ماده حاجب
کهیر، خارش، تورم
شوک آنافیلاکتیک در موارد شدید
نارسایی کلیه (Contrast-Induced Nephropathy)
آسیب کلیه به دلیل سمی بودن ماده حاجب
افزایش کراتینین خون پس از عمل
آریتمی قلبی (Arrhythmia)
ضربان نامنظم قلب
تپش قلب
نتیجه‌گیری
آنژیوگرافی یک روش ارزشمند و مؤثر برای تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی و عروقی است. با این حال، آگاهی از خطرات و عوارض احتمالی آن، برای بیمار و پزشک اهمیت زیادی دارد. انتخاب دقیق بیمار، رعایت تکنیک‌های صحیح و پایش دقیق پس از عمل می‌تواند به کاهش این خطرات کمک کند.
لینک های کاربردی:
متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون
دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید
اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.