بررسی چگونگی تشخیص ضربان قلب جنین
از زمانی که متوجه بارداری خود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوید، یکی از اولین نقاط عاطفی که احتمالا مشتاقانه منتظر آن هستید، شنیدن صدای تپش ضربان قلب کودکتان است. به طور کلی، ضربان قلب جنین یکی از هیجان انگیزترین صداهایی است که والدین انتظار شنیدن آن را دارند. قلب و سیستم گردش خون جنین در هر هفته بارداری دچار تغییراتی میشود که این تغییرات نشان دهنده رشد و سلامت جنین است. در ادامه مقاله امروز سایت دکتر مهرداد طاهریون متخصص واریس اصفهان به بررسی چگونگی تشخیص ضربان قلب جنین خواهیم پرداخت.
شروع ضربان قلب جنین
در هفته ۵، لوله قلب نوزاد به طور خود به خود شروع به تپیدن میکند، اگرچه هنوز نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید صدای آن را بشنوید. اگر یک سونوگرافی سه ماهه اول بارداری انجام دهید (گاهی بین هفته های ۶ تا ۹ بارداری)، پزشک یا یک متخصص سونوگرافی باتجربه تصویری از کودک شما می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیرد تا ضربان قلب او را بررسی کند. سونوگرافی همچنین تاریخ تقریبی زایمان شما را به همراه تعداد جنین تأیید میکند.
زمان شنیدن ضربان قلب کودک
در صورت دریافت سونوگرافی ممکن است برای اولین بار در حدود هفته دهم بارداری ضربان قلب کودک خود را بشنوید، اگرچه زمان آن در زنان و شرایط های مختلف می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند کمی متفاوت باشد. اما اگر هنوز در این مرحله صدای جنین خود را نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شنوید و یا صدا قابل تشخیص نیست نگران نباشید. در این شرایط احتمال دارد جنین در گوشه رحم پنهان شده یا پشتش رو به بیرون باشد و این امر باعث میشود که سونوگرافی داپلر نتواند هدف خود را شناسایی کند. اما نگران نباشید در جلسات معاینه بعدی به احتمال زیاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید ضربان قلب کودک خود را بشنوید.
مطلب پیشنهادی : روش های درمانی برای بیرون زدگی رگ پشت دست و پا
میزان ضربان قلب طبیعی جنین
در ۶ هفتگی، قلب کودک ۱۱۰ بار در دقیقه می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تپد. تنها در دو هفته دیگر، ضربان قلب جنین به ۱۵۰ تا ۱۷۰ ضربه در دقیقه افزایش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابد. این تقریباً دو برابر سرعت ضربان قلب شماست. در هفته ۹ یا ۱۰، قلب کودک شما حدود ۱۷۰ ضربه در دقیقه می‌زند. این سرعت از اینجا به بعد و در حدود هفته ۲۰، به حدود ۱۴۰ ضربه در دقیقه کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابد.
در طول زایمان، ضربان قلب طبیعی جنین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند از ۱۱۰ تا ۱۶۰ ضربه در دقیقه باشد، اگرچه تغییرات مختصری خارج از این محدوده ممکن است به دلایل مختلف رخ دهد. اما این شرایط اغلب طبیعی هستند.
زمان شنیدن ضربان قلب جنین با داپلر
شما به احتمال زیاد ضربان قلب کودک خود را با داپلر در حدود هفته 12 می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شنوید، اما ممکن است در اوایل هفته 10 آن را بشنوید. به خاطر داشته باشید که کارشناسان از جمله سازمان غذا و دارو (FDA) نسبت به استفاده از داپلر جنین در خانه هشدار می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند، مگر اینکه تحت نظارت یک متخصص پزشکی انجام شود. چون دستگاه‌هایی که در خانه استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند به اندازه دستگاه‌هایی که پزشکان استفاده می‌کنند دقیق نیستند، بنابراین ممکن است ضربان قلب نوزاد را به درستی تشخیص ندهند.
همین امر منجر به ترس غیرضروری در مادران میشود. به علاوه، استفاده صحیح از داپلر خانگی بدون آموزش ممکن است سخت باشد. برای مثال می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید ضربان قلب خود را با ضربان قلب کودکتان اشتباه بگیرید. در حدود هفته 20 بارداری، شما اغلب می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانید ضربان قلب کودک خود را با گوشی پزشکی بشنوید. حدود 8 تا 10 هفته پس از اینکه توسط داپلر قابل تشخیص باشد.
چگونگی تشخیص ضربان قلب
متخصص زنان و زایمان و یا ماما ممکن است یک اسکن برای تشخیص ضربان قلب جنین در مراحل مختلف بارداری را برای مادر تجویز کند. اما در شرایطی که زن سابقه لکه بینی، خونریزی یا مشکلاتی در بارداری داشته باشد، پزشک معالج احتمال دارد اسکن را در اوایل هفته ۷ بارداری توصیه کند.
همچنین پزشک ممکن است سونوگرافی را در سه ماهه اول بارداری برای تشخیص موارد زیر تجویز کند:
- تشخیص تعداد جنین ها
- بررسی ضربان قلب جنین
- تایید بارداری و تشخیص سن جنین
- بررسی علت هر گونه خونریزی یا درد
- تشخیص هر گونه ناهنجاری جنین یا رحم
- تشخیص و یا رد احتمالی حاملگی خارج رحمی
- بررسی سلول ها یا توده های غیر طبیعی احتمالی
از طرفی هم پزشک می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند ضربان قلب جنین را به روش های مختلفی تشخیص دهد، از جمله:
اسکن ترانس شکم
در طول سه ماهه دوم و سوم، اسکن ترانس شکم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند به ارزیابی بارداری کمک کند. برای انجام آن، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، ژل روان‌کننده را روی زیر شکم زن پخش میکند. سپس یک دستگاه اسکنر اولتراسوند دستی را روی شکم حرکت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند تا رحم و جنین را پیدا کنند. در سه ماهه دوم، قلب جنین به طور کامل تشکیل شده است و پزشک باید ضربان قلب را در اسکن تشخیص دهد. پزشک در سه ماهه دوم یا سوم از اسکن ترانس شکم برای موارد زیر استفاده میکند:
- تعیین سن و رشد جنین
- تشخیص علائم زایمان زودرس
- بررسی وضعیت و تعداد جنین
- ارزیابی دهانه رحم و رحم
- بررسی مایع آمنیوتیک و جفت
- بررسی یا وجود ناهنجاری های جنینی
- تشخیص علت هرگونه خونریزی یا درد و توده های مشکوک
صفحه اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون
اسکن ترانس واژینال
سونوگرافی ترانس واژینال در مراحل اولیه بارداری، معمولا قبل از هفته ۱۱ می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند ضربان قلب جنین را بررسی کند. اسکن ترانس واژینال داخلی است. پزشک برای نظارت بر رشد جنین، دستگاهی را وارد واژن میکند. با این حال، تقریباً تا هفته هفتم بارداری، تشخیص ضربان قلب جنین دشوار است. در صورتی که اسکن شکمی تصویر واضحی از جنین ارائه نکند، اسکن ترانس واژینال نیز می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند پس از ۱۱ هفته مفید باشد.
شرایطی که ضربان قلب جنین قابل تشخیص نیست
در برخی شرایط پزشک ممکن است نتواند ضربان قلب جنین را به خوبی تشخیص دهد، از جمله:
- اسکن در اوایل بارداری
- بزرگ بودن شکم مادر
- حاملگی خارج از رحم