بستن وریدهای آسیبدیده برای جلوگیری از جریان خون به آنها
مقدمه
سیستم گردش خون انسان، شبکهای پیچیده از شریانها، وریدها و مویرگها است که وظیفه تأمین اکسیژن و مواد غذایی به بافتها و برداشت مواد زائد را بر عهده دارد. در این میان، وریدها وظیفه دارند خون بازگشتی از اندامها را به قلب منتقل کنند. اختلال در عملکرد وریدها میتواند منجر به مشکلاتی چون نارسایی وریدی، واریس، لختههای خونی و زخمهای مزمن شود. یکی از روشهای درمانی مؤثر برای این قبیل اختلالات، لیگاسیون یا بستن وریدهای آسیبدیده است. این روش با هدف متوقف ساختن جریان خون در وریدهای غیرسالم، باعث هدایت جریان خون به مسیرهای سالمتر و بهبود علائم بیمار میشود. در این مقاله از سایت دکتر مهرداد طاهریون (متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان)، به بررسی لیگاسیون می پردازیم.
تعریف لیگاسیون
لیگاسیون (Ligation) به عملی گفته میشود که در آن، یک رگ خونی – معمولاً ورید – بهصورت کامل با نخ جراحی، گیره فلزی یا سایر ابزارهای جراحی بسته میشود. این اقدام باعث توقف کامل جریان خون در آن رگ شده و از ادامه عملکرد غیرطبیعی آن جلوگیری میکند. در بسیاری از موارد، لیگاسیون همراه با خارجسازی بخشی از ورید انجام میشود، مانند لیگاسیون و استریپینگ ورید صافن بزرگ در بیماران مبتلا به واریس.
دلایل انجام لیگاسیون وریدی
- نارسایی مزمن وریدی (CVI)
در نارسایی وریدی، دریچههای داخل وریدها عملکرد خود را از دست داده و موجب بازگشت خون به پایین پا میشوند. این وضعیت باعث ایجاد فشار بالا، تورم، درد، سنگینی پا، واریس و زخمهای پوستی میگردد. لیگاسیون در این شرایط با حذف مسیرهای نارس و هدایت جریان خون به رگهای سالم، موجب کاهش علائم میشود.
- واریس پیشرفته
واریس هنگامی ایجاد میشود که وریدهای سطحی بیش از حد گشاد شده و خون در آنها تجمع مییابد. در مواردی که درمانهای محافظهکارانه (مانند جوراب واریس یا لیزر) کافی نباشد، لیگاسیون میتواند راهحلی مؤثر باشد.
- پیشگیری از آمبولی و ترومبوز وریدی
در برخی بیماران با ریسک بالای لختهسازی در وریدها (مثلاً بعد از جراحی یا در سرطانها)، بستن وریدهای خاص میتواند احتمال ورود لخته به جریان خون مرکزی و ایجاد آمبولی ریوی را کاهش دهد.
- درمان زخمهای وریدی
زخمهای مزمن در اطراف مچ پا که ناشی از نشت مزمن خون از وریدهای ناکارآمد هستند، میتوانند با کاهش فشار وریدی از طریق لیگاسیون بهبود یابند.
روش انجام لیگاسیون وریدی
مرحله ۱: ارزیابی بالینی و تصویربرداری
پیش از انجام لیگاسیون، بررسی دقیق وضعیت وریدی بیمار از طریق سونوگرافی داپلر رنگی انجام میشود تا وریدهای معیوب شناسایی و نقشهی رگها تهیه گردد.
مرحله ۲: آمادهسازی بیمار
بیمار تحت مشاوره قبل از عمل قرار میگیرد. بسته به شرایط، ممکن است نیاز به بیحسی موضعی، بیحسی نخاعی یا بیهوشی عمومی باشد.
مرحله ۳: جراحی و لیگاسیون
جراح با ایجاد برشی کوچک (معمولاً در ناحیه کشاله ران یا پشت زانو) ورید مشخصشده را نمایان کرده و با نخ مخصوص یا گیره، آن را میبندد. در برخی موارد، بخشی از ورید نیز برداشته میشود (استریپینگ).
مرحله ۴: ترمیم و پانسمان
پس از اتمام عمل، محل برش بخیه زده شده و پانسمان میگردد. اغلب بیماران در همان روز یا روز بعد مرخص میشوند.
مزایای لیگاسیون
کاهش فشار وریدی در اندامهای تحتانی
کاهش درد، تورم و حس سنگینی در پا
پیشگیری از ایجاد زخمهای مزمن
کاهش احتمال لخته شدن خون در برخی بیماران پرخطر
برگشت سریعتر به فعالیتهای روزمره در مقایسه با روشهای گستردهتر جراحی

عوارض و خطرات احتمالی
هرچند لیگاسیون روشی ایمن محسوب میشود، اما مانند هر عمل جراحی، ممکن است با عوارضی همراه باشد:
خونریزی خفیف یا کبودی در محل برش
عفونت زخم
درد موقتی در پا یا کشاله ران
بیحسی موضعی ناشی از تحریک عصبهای اطراف
احتمال بازگشت نسبی واریس در سالهای بعد (در صورت باقی ماندن مسیرهای دیگر نارس)
مراقبتهای بعد از لیگاسیون
استفاده از جورابهای واریس طبق توصیه پزشک
پیادهروی منظم روزانه برای حفظ گردش خون
اجتناب از ایستادن یا نشستن طولانیمدت
مصرف داروهای ضدالتهاب یا آنتیبیوتیک در صورت نیاز
پیگیریهای منظم جهت بررسی عملکرد وریدهای باقیمانده
مقایسه با سایر روشهای درمانی
در مقابل لیزر یا RF (رادیوفرکوئنسی):
لیگاسیون بیشتر در مواردی کاربرد دارد که قطر ورید بالا بوده یا لیزر و RF مؤثر نیستند. همچنین در مراکز با تجهیزات کمتر، لیگاسیون همچنان یک گزینه مناسب است.
در مقابل فلبکتومی (برداشتن وریدهای سطحی):
فلبکتومی بیشتر برای وریدهای شاخهای انجام میشود، در حالی که لیگاسیون برای بستن منبع اصلی برگشت خون (مثلاً ورید صافن) استفاده میشود.
نتیجهگیری
لیگاسیون وریدی، روشی جراحی و اثربخش برای درمان بیماریهای وریدی پیشرفته نظیر واریس شدید، نارسایی مزمن و زخمهای ناشی از اختلال در جریان خون است. با بستن وریدهای آسیبدیده و هدایت خون به مسیرهای سالمتر، علائم بیمار بهطور چشمگیری کاهش یافته و کیفیت زندگی وی بهبود مییابد. انتخاب این روش باید بر اساس مشاوره با پزشک متخصص عروق و پس از ارزیابی کامل انجام شود.
لینک های کاربردی:
متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون
دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید
اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.