تاثیر خواب و سلامت در این مقاله از دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب و عروق و فلوشیپ آنژیوپلاستی و اینترونشن اصفهان می خواهیم مطالبی راجع به خواب و بیماری های قلبی به شما عزیزان ارائه بدهیم در صورت مفید بودن این مطلب آن را به اشتراک بگذارید.
خواب و سلامت قلب
داشتن خواب مناسب می تواند که از شدت فعالیت قلب کم کند و چون ضربان قلب و فشار خون در شب کمتر میشود و دیگر نیازی نیست که قلب همچون روز فعالیت زیادی داشته باشد.کم شدن خواب شبانه با کاهش تغییر پذیری ضربان قلب همراه می باشد یعنی ضربان قلب معمولاً بالا است و تغییرپذیری طبیعی و معمولی را ندارد.
خواب نامناسب باعث می شود که مقاومت انسولینی افزایش یابد که یکی از عاملهای خطر ابتلا به انواع دیابت مثل دیابت نوع ۲ و بیماریهای قلبی به شمار میرود. بیماری قلبی-دیابتی یا دیابت در بیماری قلبی به بیماری قلبی گفته میشود که در افراد مبتلا به دیابت بروز میکند. کمبود خواب، پروتئین واکنشی سی را که هنگام استرس و التهاب آزاد میشود، افزایش میدهد. میزان بالای این پروتئین یکی از عاملهای خطر بیماریهای قلبی و قلبی ـ عروقی محسوب میشود.
اختلال های خواب و تاثیر آن ها بر قلب
فرایند خواب از دو مرحله اصلی تشکیل میشود که این دو مرحله عبارتند از:
- خواب با حرکت سریع چشم
- خواب غیر REM یا آرام
زمانی که تازه به خواب میرویم، در مرحله آرام قرار داریم و قلب مجبور نیست بهسختی کار کند. حدود ۸۰ درصد خواب شبانه در این مرحله سپری میشود که در آن فشارخون، ضربان قلب و تنفس در سطحی کمتر از زمان بیداری قرار میگیرد. اما در مرحله خواب فعال است که اکثر رؤیاها یا کابوسها را میبینیم. حدود ۲۰ درصد از زمان خواب در مرحله فعال سپری میشود. فشارخون و ضربان قلب در این مرحله بالا و پایین میرود. اگر در اثر کابوس از خواب بیدار شویم، با تپش شدید قلب مواجه میشویم. ضربان قلب و فشارخون صبحها هنگام بیدار شدن از خواب مجدداً افزایش مییابد و بدن و قلب از نو آماده فعالیت و گذراندن یک روز پرمشغله میشوند.
بیماریهای قلبی ـ عروقی و خواب
خواب و اختلالهای خواب نقش مهمی را در ابتلا یا پیشگیری از بیماریهای قلبی ـ عروقی ایفا میکند، البته میزان تأثیر بیماری قلبی و خواب هنوز کاملاً مشخص نشده است. اما شکی نیست که احتمال مرگ ناگهانی قلبی در چند ساعت نخست پس از بیدار شدن از خواب بالاتر است که دلیل آن احتمالاً به میزان فعالیت قلب هنگام بیدار شدن و تحرک مجدد، مربوط میشود.
فشارخون بالا و تاثیر خواب :
بر اساس پژوهشهای متعدد، وقفه تنفسی در خواب احتمال فشارخون بالا را بهشدت افزایش میدهد. درمان فشارخون بالا از آن رو بسیار مهم است که ارتباط مستقیم بین فشارخون بالا و ابتلا به بیماریهای قلبی ـ عروقی، مانند حمله قلبی، نارسایی قلبی و سکته، به اثبات رسیده است. البته ممکن است درمان فشار خون بالا بهتنهایی کافی نباشد. موفقیت آمیز نبودن درمان فشارخون بالا و دیابت اغلب ناشی از عدم درمان آپنه خواب است. فشارخون بالا معمولاً پس از درمان این اختلال خواب بهبود مییابد. آگاهی پزشک، از نشأت گرفتن بالا بودن فشارخون از اختلالهای خوابی مانند وقفه تنفسی در خواب بسیارحائز اهمیت است.
بیماری عروق کرونری و تاثیر خواب:
افراد مبتلا به وقفه تنفسی در خواب بیش از دیگران در برابر بیماری عروق کرونری قلب آسیبپذیر هستند. ارتباط بین این دو با اتکا به دو دلیل زیر توضیح داده میشود:
- وقفه تنفسی در خواب احتمال بالا رفتن فشارخون را افزایش میدهد که بهنوبه خود عامل ابتلا به بیماری عروق کرونری قلب محسوب میشود.
- رخدادهای هنگام وقوع وقفه تنفسی در خواب فشار مضاعفی را بر قلب تحمیل میکند و در نتیجه بیماری شروعشده تشدید میشود.
بر اساس نتایج پژوهشهای انجامشده، وقفه تنفسی در خواب احتمال مرگ ناشی از بیماری عروق کرونری را افزایش میدهد. با درمان وقفه تنفسی در خواب میتوان احتمال وقوع چنین مرگی را کاهش داد.
نارسایی احتقانی قلب و تاثیر خواب
آسیب قلبی موثر بر توانایی قلب در پمپاژ کردن خون را، نارسایی احتقانی قلب می گویند. اختلالهای خواب میتواند علت و معلول نارسایی احتقانی قلب باشد. فشارخون بالا و پایین بودن میزان اکسیژن در اثر آپنه انسدادی خواب باعث آسیب دیدن قلب و در نهایت ابتلا به نارسایی احتقانی قلب میشود. عضله قلب نمیتواند فشار ناشی از آپنه خواب را تحمل کند. بیمارانی که به سایر دلایل به CHF مبتلا میشوند، با تشدید بیماری در اثر وقفه تنفسی در خواب مواجه میشوند. بااینحال اگر آپنه درمان شود، عملکرد قلب هم بهبود می یابد.
تقریبا ۴۰ درصد بیماران از این بیماری از نوعی اختلال خواب به نام “ آپنه خواب مرکزی ” رنج میبرند. پایین بودن میزان اکسیژن ناشی از این اختلال خواب خیلی خطرناک می باشد و موجب می شود که نارسایی قلبی تشدید شود. از طرفی نارسایی قلبی نیز خود عامل بروز این نوع آپنه به شمار می رود. بنابراین چرخه هولناکی شکل میگیرد که پیآمد آن تضعیف تدریجی عملکرد قلب است.