یک بررسی جامع
مقدمه
سکته مغزی (Stroke) یکی از جدیترین و شایعترین بیماریها در جهان است که میتواند به ناتوانیهای دائمی و حتی مرگ منجر شود. این وضعیت زمانی رخ میدهد که جریان خون به بخشی از مغز مسدود شود یا کاهش یابد، که در نتیجه آن بافت مغز آسیب میبیند. در این مقاله از سایت دکتر مهرداد طاهریون (متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان)، به بررسی انواع سکته مغزی، علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری از سکته مغزی خواهیم پرداخت.
تعریف و انواع سکته مغزی
سکته مغزی به دو نوع اصلی تقسیم میشود:
- سکته ایسکمیک (Ischemic Stroke): این نوع سکته به دلیل مسدود شدن عروق خونی که خون را به مغز میرسانند، رخ میدهد. انسداد ممکن است ناشی از لخته خون (ترومبوز) یا تجمع چربی و کلسترول (آترواسکلروز) باشد. حدود ۸۰% از سکتههای مغزی از نوع ایسکمیک هستند.
- سکته هموراژیک (Hemorrhagic Stroke): این نوع سکته به دلیل خونریزی در داخل یا اطراف مغز اتفاق میافتد. خونریزی ممکن است ناشی از پارگی عروق خونی یا فشار خون بالا باشد. سکته هموراژیک کمتر شایع است اما معمولاً شدیدتر و خطرناکتر از سکته ایسکمیک است.
علل سکته مغزی
علل سکته مغزی میتوانند متنوع باشند و شامل موارد زیر هستند:
- بیماری عروق کرونر: بیماریهای قلبی میتوانند منجر به تشکیل لختههای خونی شوند که میتوانند عروق مغز را مسدود کنند.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا یکی از عوامل خطر اصلی برای سکته مغزی است. این وضعیت میتواند به آسیب عروق خونی منجر شود و خطر خونریزی را افزایش دهد.
- آترواسکلروز: تجمع چربی و کلسترول در دیواره عروق میتواند باعث تنگی عروق و کاهش جریان خون به مغز شود.
- دیابت: دیابت کنترل نشده میتواند به آسیب عروق خونی منجر شود و خطر سکته مغزی را افزایش دهد.
- سابقه خانوادگی: اگر در خانواده شما سابقه سکته مغزی وجود داشته باشد، خطر شما نیز افزایش مییابد.
- سیگار کشیدن: استعمال دخانیات میتواند به تنگ شدن عروق و افزایش خطر لخته شدن خون منجر شود.
- چاقی و عدم فعالیت بدنی: اضافه وزن و عدم فعالیت جسمانی میتوانند به افزایش خطر بیماریهای قلبی و سکته مغزی منجر شوند.
- نوشیدن الکل: مصرف بیش از حد الکل نیز میتواند به افزایش فشار خون و خطر سکته مغزی منجر شود.
علائم سکته مغزی
علائم سکته مغزی ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد، اما معمولاً شامل موارد زیر است:
- ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا: این ضعف معمولاً در یک سمت بدن احساس میشود.
- اختلال در گفتار: مشکل در صحبت کردن یا درک صحبتهای دیگران.
- اختلال بینایی: مشکلات ناگهانی در بینایی یک یا هر دو چشم.
- سرگیجه یا عدم تعادل: احساس سرگیجه، عدم تعادل یا مشکل در راه رفتن.
- سردرد شدید: سردرد ناگهانی و شدید بدون دلیل مشخص که ممکن است با حالت تهوع یا استفراغ همراه باشد.
تشخیص سکته مغزی
تشخیص سکته مغزی معمولاً شامل مراحل زیر است:
- تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشک تاریخچه پزشکی بیمار را بررسی کرده و علائم را ارزیابی میکند.
- آزمایشات تصویربرداری: • سیتیاسکن (CT scan): برای شناسایی نوع سکته (ایسکمیک یا هموراژیک) و تعیین محل آسیب. • امآرآی (MRI): برای ارائه تصاویر دقیقتری از بافت مغز و شناسایی آسیبها.
- آزمایشات خونی: برای بررسی عوامل خطر مانند قند خون، کلسترول و عملکرد کبد.
- الکتروکاردیوگرام (ECG): برای بررسی وضعیت قلب و شناسایی هرگونه مشکل ریتم قلبی که ممکن است باعث سکته شده باشد.
درمان سکته مغزی
درمان سکته مغزی بستگی به نوع آن دارد:
1.درمان سکته ایسکمیک:
داروهای ترومبولیتیک: این داروها (مانند tPA) برای حل کردن لختههای خونی تجویز میشوند و باید در عرض چند ساعت پس از شروع علائم تجویز شوند.
آنتیکوآگولانتها: برای جلوگیری از تشکیل لختههای جدید.
آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت: برای باز کردن عروق مسدود شد.
2.درمان سکته هموراژیک:
جراحی: برای کاهش فشار بر روی مغز ناشی از خونریزی.
داروها: برای کنترل فشار خون و جلوگیری از خونریزی بیشتر.
3.توانبخشی:
پس از درمان اولیه، بیماران ممکن است نیاز به برنامه توانبخشی داشته باشند که شامل فیزیوتراپی، گفتاردرمانی و مشاوره روانشناختی است.
پیشگیری از سکته مغزی
پیشگیری از سکته مغزی شامل مدیریت عوامل خطر و اتخاذ سبک زندگی سالم است:
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و محدود کردن مصرف چربیهای اشباع و ترانس.
- فعالیت بدنی منظم: حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط در هفته توصیه میشود.
- کنترل فشار خون و دیابت: معاینات منظم و پیروی از دستورات پزشک برای کنترل این شرایط.
- ترک سیگار: ترک سیگار یکی از مهمترین اقداماتی است که میتوان برای کاهش خطر سکته مغزی انجام داد.
- مدیریت استرس: استفاده از تکنیکهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن، یوگا یا مشاوره روانشناسی.
- مراقبتهای پزشکی منظم: انجام معاینات دورهای برای شناسایی زودهنگام عوامل خطر.

نتیجهگیری
سکته مغزی یک وضعیت اورژانسی جدی است که نیازمند توجه فوری پزشکی است. با شناخت علائم، عوامل خطر و روشهای پیشگیری، افراد میتوانند اقدامات لازم را برای حفظ سلامت مغز خود انجام دهند. درمان سریع و مؤثر میتواند جان بیماران را نجات دهد و کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد.
لینک های کاربردی:
متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون
دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید
اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.