آشنایی با سی‌تی آنژیو قلب
در این مطلب از سایت دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان قصد داریم شما را با سی‌تی آنژیو قلب فواید و چگونگی انجام آن آشنا کنیم. سی‌تی‌آنژیو عروق کرونری نوعی آزمایش تشخیصی است که تصاویر سه بعدی دقیقی از عروق موجود در قلب شما تولید می‌کند تا مشکلات خون‌رسانی از طریق قلب را شناسایی کند و بیماری‌های قلبی را تشخیص دهد. گاهاً از آن برای تعیین کارکرد کلی قلب هم استفاده می‌شود. یکی از مشکلات رایج عروق تجمع پلاک است که ممکن است از کلسیم، کلسترول یا چربی تشکیل شده باشد که می‌تواند منجر به بیماری‌های قلبی‌ای مثل بیماری عروق کرونری یا نارسایی قلب منجر شود.
به بیمارانی که تحت سی‌تی‌آنژیو عروق کرونری قرار می‌گیرند نوعی رنگ کنتراست غیر سمی تزریق می‌شود که گرفتگی‌ها و مشکلات دیگر عروق را مشخص‌تر می‌سازد.
سی‌تی‌اسکن هم نوعی آزمایش اشعه ایکس است که تصاویر مقطعی از بدن شما تولید می‌کند. وقتی که رنگ کنتراست به بدن شما تزریق شد، سی‌تی‌آنژیو عروق کرونری تصاویری از قلب تولید می‌کند که نواحی دچار بیماری را مشخص می‌سازد.
سی‌تی‌آنژیو قلب در چه مواقعی انجام می‌شود؟
اگر علائم بیماری‌های قلبی‌عروقی را داشته باشید یا بیماری‌تان تشخیص داده شده اما پزشکتان نیاز به اطلاعات بیشتری راجع به بیماری شما داشته باشد، شاید نیاز به سی‌تی‌آنژیو عروق کرونری داشته باشید. دلایل انجام سی‌تی‌آنژیو عروق کرونری عبارت‌اند از:
- ساختار غیرطبیعی عروق کرونری
- ریسک بروز بیماری عروق کرونری
- علائم بیماری عروق کرونری که به تازگی بروز کرده یا بدتر شده
- شما تحت عمل بای‌پس عروق کرونری (CABG) قرار گرفته‌اید.
- نتایج غیرطبیعی آزمایشات (آزمون استرس، اکوکاردیوگرام، الکتروکاردیوگرام)
- سی‌تی‌آنژیو عروق کرونری هم چنین می‌تواند هر گونه بیماری قلبی اعم از مشکلات ساختار قلب یا رگ آئورت را مشخص کند.
سی‌تی‌آنژیو برای چه کسانی انجام نمی‌شود؟
در موارد نادر، این خطر وجود دارد که اگر دچار بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا بیماری‌های کلیوی هستید، رنگ کنتراست باعث آسیب به کلیه شما شود. برای همین، اگر دچار این بیماری‌ها هستید، پزشک شما احتمالاً آزمایش دیگری را به شما توصیه کند.
حتماً اگر باردار هستید یا احتمال آن را می‌دهید، به پزشکتان بگوئید. در سی‌تی‌آنژیو از مقادیر کمی تشعشع استفاده می‌شود و به همین دلیل پزشکان عموماً آن را برای افراد باردار توصیه نمی‌کنند.
فواید سی‌تی‌آنژیو قلب
سی‌تی‌آنژیو قلب یا CTA نوعی تکنیک تصویربرداری پزشکی است که از توموگرافی کامپیوتری برای به تصویر کشیدن عروق خونی و ارگان‌های داخلی بدن استفاده می‌کند. برخی از فواید سی‌تی‌آنژیو قلب عبارت‌اند از:
- سرعت: سی‌تی‌آنژیو قلب نسبتاً سریع بوده و معمولاً فقط بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.
- دقت: سی‌تی‌آنژیو قلب به شدت در شناسایی و بررسی تنگ‌شدگی عروق و گرفتگی آن‌ها دقیق است.
- تشخیص به موقع: سی‌تی‌آنژیو می‌تواند بیماری‌های عروقی را مانند آنوریسم قبل از هر گونه بروز عارضه جدی تشخیص دهد.
- تنوع و تطبیق‌پذیری: سی‌تی‌آنژیو را می‌توان برای تصویربرداری از قسمت‌های مختلف بدن مانند مغز، قلب، ریه‌ها و یا نقاط انتهایی بدن به کار برد.
- بهبود پیامدهای بیمار: با ارائه تشخیص به موقع و دقیق، سی‌تی‌آنژیو قلب می‌تواند به پزشک در درمان مناسب کمک کند و پیامدهای بیمار را بهبود بخشد.
- تصاویر با وضوح بالا: به کمک فناوری پیشرفته سی‌تی‌اسکن، سی‌تی‌آنژیو قلب می‌تواند تصاویر سه بعدی و دقیقی از عروق خونی و ارگان‌های داخلی بدن ارائه دهد.
- عدم تهاجمی بودن: برخلاف آنژیوگرافی سنتی، که نیاز به وارد کردن نوعی کاتتر به درون بدن دارد، سی‌تی‌آنژیو قلب فرآیندی غیرتهاجمی است که از رنگ کنتراست و اشعه ایکس برای تولید تصاویر استفاده می‌کند.
صفحه اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان
آمادگی برای سی‌تی‌آنژیو چگونه است؟
پزشک شما دستورات مشخصی راجع به آماده‌سازی برای سی‌تی‌آنژیو قلب ارائه خواهد داد. احتمالاً لازم باشد از مصرف یک سری دارو مانند گشادکننده‌های عروق (ویاگرا، لویترا) موقتاً قبل از آزمایش خودداری کنید.
معمولاً، حدود چهار ساعت قبل از آزمایش نباید غذا بخورید. البته نوشیدن آب هیچ منعی ندارد.
اگر می‌خواهید سی‌تی‌آنژیو قلب انجام دهید، ۱۲ ساعت قبل از آزمایش از مصرف کافئین خودداری کنید. کافئین می‌تواند ضربان قلب شما را بالا ببرد و تهیه تصویر واضح از عروق کرونری شما را مشکل کند.
چگونگی انجام سی‌تی‌آنژیو قلب
معمولاً سی‌تی‌آنژیو قلب را در مراکز تصویربرداری سرپایی یا بخش رادیولوژی بیمارستان انجام می‌دهند. وقتی که به مرکز رسیدید، باید لباس مخصوص تصویربرداری را بپوشید. همین طور باید عینک و اشیای فلزی مانند جواهرات، گیره سر، یا دندان‌های مصنوعی حاوی فلز را دربیاورید. اگر پیس‌میکر یا ضربان‌ساز، مفصل مصنوعی، یا ایمپلنت‌های فلزی دیگری هم در بدنتان دارید، مشکلی برای انجام سی‌تی‌آنژیو نخواهید داشت چون اکثر ایمپلنت‌ها از جنس تیتانیوم هستند. البته اگر ایمپلنت فلزی دارید حتماً پزشک یا تکنسین تصویربرداری را مطلع کنید.
حین سی‌تی‌آنژیو قلب:
تکنسین به شما داروی بی‌حسی می‌دهد و نوعی کاتتر یا آنژیوکت را از روی پوست دست یا بازوی شما وارد بدن می‌کند. رنگ کنتراست از طریق این کاتتر یا آنژیوکت وارد بدن می‌شود.
برای سی‌تی‌آنژیو قلب، تکنسین وصله‌های چسبنده‌ای (الکترود) را روی سینه شما می‌چسباند. این الکترودها به دستگاهی متصل می‌شوند که تعداد ضربان و ریتم قلب شما را ثبت می‌کند.
شما روی میزی دراز می‌کشید که وارد دستگاهی شبیه به دونات می‌باشد(دستگاه سی‌تی‌اسکن).
تکنسین از اتاق دیگری دستگاه سی‌تی‌اسکن را روشن می‌کند و از زوایای مختلف تصویربرداری را انجام می‌دهد. شاید از شما بخواهد که برای چند ثانیه نفستان را حبس کنید تا از تکان‌خوردن سینه حین انجام تصویربرداری جلوگیری شود.
خود انجام سی‌تی‌اسکن اصولاً چند ثانیه الی چند دقیقه زمان می‌برد. اما با احتساب زمان آماده‌سازی، کل این فرآیند معمولاً یک ساعت زمان می‌برد.
نتایج سی‌تی‌آنژیوگرافی
تصاویر سی‌تی آنژیو شما قاعدتاً باید درست بعد از انجام آزمایش آماده شود. پزشکی که از شما خواسته بود آزمایش را انجام دهید احتمالاً نتایج آن را با شما در میان خواهد گذاشت.
اگر نتایج آزمایش شما نشان دهد که دچار بیماری قلبی هستید یا در معرض آن قرار دارید، آن‌گاه پزشک گزینه‌های درمانی را با شما مطرح خواهد کرد.