آنژیوگرافی برای تشخیص بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، بیماری دریچه قلب و سایر بیماری های قلبی استفاده می شود.
آنژیوگرافی (Angiography) یک روش تصویربرداری پزشکی است که برای مشاهده دقیق وضعیت عروق خونی، جریان خون و ساختار قلب استفاده می‌شود. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌های قلبی-عروقی مانند بیماری عروق کرونر (CAD)، نارسایی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای قلب و سایر مشکلات مرتبط با سیستم قلب و عروق را تشخیص داده و ارزیابی کنند. در این مقاله از سایت دکتر مهرداد طاهریون (متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان)، به طور جامع به دلایل انجام آنژیوگرافی، موارد کاربرد، مزایا، خطرات و نحوه انجام این روش پرداخته می‌شود.
۱. آنژیوگرافی چیست؟
آنژیوگرافی نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس (X-ray) است که با استفاده از ماده حاجب (کنتراست) انجام می‌شود. این ماده از طریق یک کاتتر (لوله باریک و انعطاف‌پذیر) به داخل عروق خونی تزریق می‌شود. پس از تزریق، با کمک اشعه ایکس یا سایر روش‌های تصویربرداری (مانند سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی)، تصاویر دقیقی از عروق خونی و قلب گرفته می‌شود. این تصاویر به پزشکان اجازه می‌دهند مشکلاتی مانند انسداد، تنگی، یا ناهنجاری‌های عروق خونی را شناسایی کنند.
۲. چرا آنژیوگرافی انجام می‌شود؟
آنژیوگرافی به دلایل مختلفی انجام می‌شود که بیشتر آن‌ها به تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی-عروقی مرتبط است. در ادامه، مهم‌ترین دلایل انجام آنژیوگرافی توضیح داده شده‌اند:
۲.۱. تشخیص بیماری عروق کرونر (CAD)
بیماری عروق کرونر (Coronary Artery Disease) زمانی رخ می‌دهد که عروق تأمین‌کننده خون به قلب دچار تنگی یا انسداد شوند. این تنگی معمولاً به دلیل تشکیل پلاک‌های چربی (آترواسکلروز) در دیواره عروق رخ می‌دهد.
علائم CAD ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد یا فشار در قفسه سینه (آنژین)
تنگی نفس
خستگی غیرعادی
درد در ناحیه بازو، گردن، فک یا پشت
آنژیوگرافی با نشان دادن محل و شدت انسداد عروق کرونر به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین روش درمان (مانند آنژیوپلاستی، استنت‌گذاری یا جراحی بای‌پس) را تعیین کنند.
۲.۲. ارزیابی نارسایی قلبی (Heart Failure)
نارسایی قلبی به معنای ناتوانی قلب در پمپاژ مؤثر خون به بدن است. این مشکل ممکن است به دلیل تنگی عروق کرونر، بیماری‌های دریچه‌ای، یا مشکلات عضله قلب (کاردیومیوپاتی) ایجاد شود.
در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی، آنژیوگرافی برای موارد زیر به کار می‌رود:
بررسی خون‌رسانی به عضله قلب
شناسایی مناطق آسیب‌دیده عضله قلب
ارزیابی عملکرد کلی قلب و بطن‌ها
۲.۳. بررسی بیماری‌های دریچه‌ای قلب
دریچه‌های قلب (مانند دریچه میترال، آئورت، تریکوسپید و پولمونری) وظیفه تنظیم جریان خون در قلب را دارند. مشکلاتی مانند تنگی (استنوز)، نارسایی (رگورژیتاسیون) یا افتادگی (پرولاپس) دریچه‌ها باعث اختلال در عملکرد قلب می‌شوند.
آنژیوگرافی می‌تواند برای:
شناسایی نقص‌های ساختمانی دریچه‌ها
ارزیابی عملکرد دریچه‌ها
برنامه‌ریزی برای جراحی یا تعویض دریچه‌ها
استفاده شود.
۲.۴. بررسی آنژین ناپایدار یا حمله قلبی (سکته قلبی)
در بیماران مبتلا به درد قفسه سینه شدید یا سکته قلبی (انفارکتوس میوکارد)، آنژیوگرافی به صورت اورژانسی انجام می‌شود تا:
محل انسداد در شریان‌های کرونری شناسایی شود
تصمیم‌گیری برای آنژیوپلاستی (باز کردن شریان با بالون) یا استنت‌گذاری
جلوگیری از آسیب بیشتر به عضله قلب
۲.۵. ارزیابی ناهنجاری‌های مادرزادی قلب
در افرادی که با نقص‌های مادرزادی در ساختار قلب (مانند سوراخ بین دهلیزها یا بطن‌ها) متولد شده‌اند، آنژیوگرافی برای مشاهده دقیق این نقص‌ها و برنامه‌ریزی برای اصلاح جراحی به کار می‌رود.
۲.۶. بررسی مشکلات عروق خونی دیگر
علاوه بر قلب، آنژیوگرافی برای بررسی مشکلات عروق خونی سایر بخش‌های بدن نیز استفاده می‌شود، مانند:
آنوریسم (گشاد شدن غیرطبیعی دیواره عروق)
تنگی عروق مغزی (برای پیشگیری از سکته مغزی)
بیماری عروق محیطی (PAD)
۳. نحوه انجام آنژیوگرافی
۳.۱. آماده‌سازی بیمار
بیمار باید ناشتا باشد.
بیمار داروهای خاص (مانند داروهای ضد انعقاد) را طبق توصیه پزشک مصرف یا قطع می‌کند.
ناحیه ورود کاتتر (معمولاً کشاله ران یا مچ دست) بی‌حس می‌شود.
۳.۲. انجام آنژیوگرافی
یک کاتتر باریک به داخل شریان وارد می‌شود.
ماده حاجب از طریق کاتتر تزریق می‌شود.
با استفاده از دستگاه اشعه ایکس، تصاویر زنده از عروق خونی ثبت می‌شود.
۴. مزایا و خطرات آنژیوگرافی
۴.۱. مزایا
تشخیص دقیق مشکلات قلبی و عروقی
امکان درمان فوری (مانند استنت‌گذاری)
افزایش دقت در برنامه‌ریزی درمانی
۴.۲. خطرات احتمالی
واکنش به ماده حاجب
خونریزی یا عفونت در محل ورود کاتتر
آسیب به رگ خونی یا قلب
آریتمی (نامنظم شدن ضربان قلب)
در موارد نادر، سکته مغزی یا حمله قلبی
۵. نتیجه‌گیری
آنژیوگرافی یک ابزار حیاتی در تشخیص و درمان بیماری‌های قلبی-عروقی است. این روش به پزشکان امکان می‌دهد مشکلاتی مانند بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، بیماری‌های دریچه‌ای و نقص‌های مادرزادی را با دقت بالا شناسایی کرده و بهترین گزینه درمانی را انتخاب کنند. با پیشرفت‌های فناوری و تکنیک‌های کم‌تهاجمی، آنژیوگرافی به یکی از مؤثرترین روش‌های تشخیصی در پزشکی قلب و عروق تبدیل شده است.
لینک های کاربردی:
متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون
دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید
اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.