انواع، نحوه انتخاب و مزایای استفاده
مقدمه
واریس یکی از شایع‌ترین مشکلات سیستم گردش خون است که به‌ویژه در پاها ظاهر می‌شود. این بیماری در اثر اختلال در عملکرد دریچه‌های وریدی به‌وجود می‌آید و باعث می‌شود خون به‌جای بازگشت به قلب، در رگ‌ها تجمع یابد. در این شرایط، استفاده از جوراب‌های واریس می‌تواند به عنوان یک راهکار غیرتهاجمی و مؤثر برای کنترل علائم و بهبود گردش خون در اندام‌های تحتانی عمل کند.
در این مقاله از سایت دکتر مهرداد طاهریون (متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان)، به بررسی دقیق جوراب‌های واریس، انواع مختلف آن‌ها، چگونگی انتخاب مدل مناسب و فواید علمی و عملی استفاده از آن‌ها می‌پردازیم.
جوراب واریس چیست؟
جوراب واریس نوعی جوراب طبی است که با اعمال فشار تدریجی از پایین به بالا (از مچ به ران) به بهبود جریان خون کمک می‌کند. این فشار سبب می‌شود خون به‌جای تجمع در پاها، به‌صورت طبیعی به قلب بازگردد. طراحی این جوراب‌ها به‌گونه‌ای است که فشار در ناحیه مچ بیشتر بوده و به‌تدریج در ساق و ران کاهش می‌یابد؛ این فرآیند به “فشار تدریجی” معروف است.
انواع جوراب واریس
جوراب‌های واریس را می‌توان براساس معیارهای مختلفی دسته‌بندی کرد:
- براساس میزان فشار
میزان فشار واردشده توسط جوراب‌ها با واحد میلی‌متر جیوه (mmHg) سنجیده می‌شود. براساس این فشار، جوراب‌ها به چهار کلاس تقسیم می‌شوند:
- کلاس 1 (15-20 mmHg): مناسب برای پیشگیری از واریس، احساس سنگینی پا، تورم خفیف و دوران بارداری.
- کلاس 2 (20-30 mmHg): برای درمان واریس خفیف تا متوسط، ورم مزمن پا و پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی (DVT).
- کلاس 3 (30-40 mmHg): در درمان نارسایی مزمن وریدی، زخم‌های وریدی و ورم شدید کاربرد دارد.
- کلاس 4 (40-50 mmHg): فشار بسیار بالا برای بیماری‌های شدید لنفاوی یا نارسایی شدید گردش خون؛ فقط با تجویز پزشک.
- براساس ارتفاع جوراب
تا زیر زانو (Socks): رایج‌ترین نوع؛ برای مشکلاتی که در ناحیه ساق پا وجود دارند.
تا ران (Thigh High): برای افرادی که واریس در ران پا نیز دارند.
تمام پا (Pantyhose): برای خانم‌ها؛ شبیه جوراب‌شلواری بوده و کل ناحیه لگن و پا را پوشش می‌دهد.
با کف باز یا بسته: کف باز برای تهویه بهتر و در برخی مشکلات پوستی کاربرد دارد.
- براساس جنس و نوع بافت
جوراب‌های واریس ممکن است از الیاف کشسانی مثل اسپاندکس، نایلون، پنبه و لاستیک پزشکی ساخته شده باشند. نوع بافت و مواد مصرفی در میزان راحتی، دوام و کارایی جوراب نقش مهمی دارد.
نحوه انتخاب جوراب واریس مناسب
انتخاب جوراب مناسب نیاز به توجه به چند عامل مهم دارد:
- نوع مشکل و میزان شدت آن
میزان فشار مورد نیاز باید حتماً براساس شرایط بیمار توسط پزشک یا متخصص تعیین شود. برای مثال:
افراد با علائم خفیف یا جهت پیشگیری، کلاس 1 مناسب است.
برای ورم‌های مزمن یا پس از جراحی، کلاس 2 یا 3 توصیه می‌شود.
- اندازه‌گیری دقیق پا
برای اثربخشی صحیح، جوراب باید کاملاً اندازه باشد. اندازه‌گیری‌های دقیق شامل:
- دور مچ پا
- دور ساق پا
- طول پا از مچ تا زانو یا ران
- دور ران (در صورت استفاده از مدل بلند)
اندازه‌گیری بهتر است صبح‌ها (قبل از شروع ورم) انجام شود.
- راحتی و کیفیت جوراب
جوراب باید به‌راحتی پوشیده شود، پوست را تحریک نکند و به‌خوبی روی پا بنشیند. جوراب‌های با کیفیت دارای دوام بالا، تنفس‌پذیری مناسب و مقاومت در برابر لغزش هستند.
- نحوه پوشیدن و درآوردن
برخی جوراب‌ها دارای زیپ یا طراحی خاصی هستند که پوشیدن آن‌ها را آسان‌تر می‌کند، به‌ویژه برای سالمندان یا افرادی با آرتروز.
مزایای استفاده از جوراب واریس
- بهبود گردش خون
این جوراب‌ها با کمک به بازگشت خون از پا به قلب، فشار اضافی روی دیواره‌های رگ را کاهش می‌دهند و از گشاد شدن بیش از حد رگ‌ها جلوگیری می‌کنند.
- کاهش تورم و درد پا
در افرادی که به مدت طولانی سر پا هستند یا پشت میز می‌نشینند، جوراب‌های واریس از تورم و خستگی پاها جلوگیری می‌کنند.
- پیشگیری از ایجاد لخته خونی (DVT)
به‌ویژه در سفرهای طولانی هوایی یا بعد از عمل جراحی، جوراب‌های واریس خطر لخته شدن خون در وریدهای عمقی را کاهش می‌دهند.
- کاهش علائم بیماری‌های مزمن وریدی
نظیر احساس سوزش، خارش، درد، کرختی، سنگینی و حتی زخم‌های مزمن.
- بهبود وضعیت ظاهری پا
در برخی موارد، استفاده از جوراب‌های واریس ظاهر رگ‌های برجسته و متورم را بهبود می‌بخشد.
چه کسانی باید از جوراب واریس استفاده کنند؟
افرادی با سابقه خانوادگی واریس
زنان باردار
افرادی که شغل ایستاده یا نشسته دارند (معلمان، پرستاران، رانندگان، کارمندان)
بیماران پس از عمل جراحی
افرادی با نارسایی وریدی مزمن یا زخم‌های پا
ورزشکاران جهت بهبود ریکاوری
نکات مهم در استفاده از جوراب واریس
مدت استفاده: معمولاً از صبح تا شب باید پوشیده شود؛ هنگام خواب بهتر است درآورده شود مگر با توصیه پزشک.
شست‌وشو: با آب سرد و دست شسته شود و از خشک‌کن استفاده نشود.
تعویض: معمولاً هر 3 تا 6 ماه نیاز به تعویض دارند.
پوشیدن صحیح: به‌صورت یکنواخت و بدون چین‌خوردگی روی پوست پوشیده شود.
جمع‌بندی
جوراب‌های واریس ابزاری ساده، مؤثر و غیرتهاجمی برای کنترل واریس و اختلالات وریدی هستند. انتخاب درست آن‌ها، استفاده منظم و رعایت نکات مراقبتی می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به مشکلات وریدی داشته باشد. توجه به توصیه پزشک و انتخاب مدل مناسب بر اساس نیاز شخصی، ضامن اثربخشی بیشتر این جوراب‌ها خواهد بود.
لینک های کاربردی:
متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون
دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید
اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.