روش جراحی سنتی برای درمان وریدهای واریسی
مقدمه
واریس یکی از شایع‌ترین اختلالات سیستم وریدی در انسان است که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. این بیماری که عمدتاً پاها را درگیر می‌کند، ناشی از اختلال عملکرد دریچه‌های یک‌طرفه‌ی وریدهاست که باعث تجمع خون و برجسته شدن رگ‌ها می‌شود. واریس ممکن است علاوه بر تأثیرات ظاهری، با علائمی همچون درد، احساس سنگینی، خارش، ورم و حتی زخم‌های پوستی مزمن همراه باشد.
درمان واریس بسته به شدت بیماری، می‌تواند محافظه‌کارانه (مانند استفاده از جوراب‌های فشاری) یا تهاجمی باشد. یکی از روش‌های جراحی تهاجمی و قدیمی که هنوز در برخی موارد کاربرد دارد، برداشتن ورید یا استریپینگ (Vein Stripping) است. این روش به عنوان یک مداخله‌ی موثر برای درمان واریس‌های پیشرفته یا مقاوم به درمان شناخته می‌شود. در این مقاله از سایت دکتر مهرداد طاهریون (متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان)، به بررسی روش برداشتن ورید (استریپینگ) می پردازیم.
آناتومی وریدی پاها
سیستم وریدی پا از دو بخش اصلی تشکیل شده است: وریدهای سطحی و وریدهای عمقی.
وریدهای سطحی شامل ورید صافن بزرگ (Great Saphenous Vein) و صافن کوچک (Small Saphenous Vein) هستند و مسئول جمع‌آوری خون از پوست و بافت‌های زیرجلدی‌اند.
وریدهای عمقی که در لایه‌های عمیق‌تر عضلانی قرار دارند، خون را به سمت قلب هدایت می‌کنند.
در افراد سالم، دریچه‌های موجود در وریدها مانع بازگشت خون می‌شوند، اما در بیماران مبتلا به واریس، این دریچه‌ها دچار نقص عملکردی شده و منجر به پس‌زدگی خون و اتساع رگ‌ها می‌گردند.
تعریف استریپینگ و هدف از آن
استریپینگ ورید یک روش جراحی سنتی است که در آن ورید صافن (معمولاً ورید صافن بزرگ) که دچار واریس شده است، به‌طور کامل از بدن خارج می‌شود. هدف اصلی این عمل، حذف منبع نارسایی وریدی است تا جریان خون از مسیرهای سالم عبور کرده و علائم بیماری کاهش یابد.
اندیکاسیون‌های انجام استریپینگ
استریپینگ معمولاً در شرایط زیر توصیه می‌شود:
واریس شدید و برجسته با نارسایی دریچه‌ای ثابت‌شده
نارسایی مزمن وریدی همراه با زخم‌های پوستی
درد، خستگی یا ورم پای مقاوم به درمان محافظه‌کارانه
وجود نواحی متعدد دچار واریس که نیاز به درمان گسترده دارد
شکست سایر روش‌های غیرجراحی مانند لیزر یا اسکلروتراپی
مراحل انجام جراحی استریپینگ
- آماده‌سازی بیمار
پیش از جراحی، بیمار تحت ارزیابی دقیق بالینی و سونوگرافی داپلر قرار می‌گیرد تا موقعیت دقیق رگ‌های دچار نارسایی مشخص شود. قطع داروهای رقیق‌کننده‌ی خون و رعایت ناشتایی نیز جزو آماده‌سازی‌هاست.
- بیهوشی
عمل جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا اسپاینال انجام می‌شود. در برخی موارد خاص، از بی‌حسی موضعی با آرام‌بخشی نیز استفاده می‌شود.
- ایجاد برش‌های جراحی
دو برش کوچک ایجاد می‌شود:
یکی در ناحیه کشاله ران یا بالای ران برای جدا کردن ورید صافن از ورید فمورال
دیگری در پایین پا (زیر زانو یا مچ پا) برای دسترسی به انتهای دیگر ورید
- قرار دادن استریپر
یک وسیله‌ی فلزی باریک به نام استریپر وارد لومن ورید صافن شده و از برش پایین به بالا هدایت می‌شود. سپس انتهای آزاد ورید به استریپر متصل می‌شود.
- کشیدن ورید (استریپینگ)
با کشیدن استریپر از بالا، کل طول ورید صافن به بیرون کشیده می‌شود. این کار ممکن است همراه با پارگی‌های کوچک در شاخه‌های جانبی باشد.
- بستن برش‌ها
برش‌ها بخیه زده می‌شوند و معمولاً پانسمان فشاری یا جوراب‌های واریسی برای کاهش خونریزی و تورم تجویز می‌شود.
مراقبت‌های بعد از عمل
استراحت نسبی در روزهای ابتدایی ضروری است.
بالا نگه داشتن پا به کاهش ورم کمک می‌کند.
راه رفتن سبک از روز اول برای جلوگیری از لخته شدن خون توصیه می‌شود.
استفاده از جوراب فشاری برای مدت چند هفته پس از عمل توصیه می‌گردد.
داروهای ضد درد، ضد التهاب یا ضد لخته (آنتی‌کواگولان‌ها) ممکن است تجویز شوند.
بازگشت به کار و فعالیت روزمره طی ۲ تا ۴ هفته متغیر است.
مزایا و معایب استریپینگ
مزایا:
حذف کامل منبع نارسایی
کاهش چشمگیر علائم بالینی
ماندگاری بالای نتایج در بیماران مناسب
معایب:
نیاز به بیهوشی و اتاق عمل
احتمال ایجاد اسکارهای پوستی
درد و کبودی پس از عمل
ریسک عوارضی مانند خونریزی، عفونت، ترومبوز وریدی عمقی (DVT)
احتمال آسیب به اعصاب حسی سطحی در ناحیه پا
مقایسه با روش‌های نوین درمان واریس
- تهاجمی بودن روش
استریپینگ: یک روش تهاجمی است که نیاز به ایجاد برش‌های پوستی و کشیدن ورید دارد.
روش‌های نوین (EVLT، RFA): کم‌تهاجمی هستند و تنها با ایجاد سوراخ‌های کوچک و ورود فیبرهای لیزری یا کاتتر انجام می‌شوند.
- نوع بیهوشی مورد نیاز
استریپینگ: اغلب به بیهوشی عمومی یا نخاعی نیاز دارد.
روش‌های نوین: معمولاً با بی‌حسی موضعی قابل انجام هستند.
- مدت زمان بهبودی و بازگشت به فعالیت
استریپینگ: زمان بهبودی طولانی‌تر است و بازگشت به کار ممکن است چند هفته طول بکشد.
روش‌های نوین: بیماران معمولاً طی ۲ تا ۳ روز قادر به بازگشت به فعالیت‌های روزمره هستند.
- جای زخم و زیبایی ظاهری
استریپینگ: به دلیل ایجاد برش، جای زخم (اسکار) بیشتری باقی می‌ماند.
روش‌های نوین: برش‌ها بسیار کوچک بوده و معمولاً اثری از اسکار باقی نمی‌ماند.
- احتمال بازگشت واریس
استریپینگ: در صورت اجرای صحیح، احتمال بازگشت وریدهای واریسی کم است.
روش‌های نوین: اثربخشی بالا و احتمال عود بسیار پایین است.
- میزان درد و عوارض پس از عمل
استریپینگ: درد، تورم، کبودی و احتمال آسیب عصبی بیشتر است.
روش‌های نوین: درد کمتر و عوارض محدودتر و گذراتر دارند.
- هزینه و دسترسی
استریپینگ: هزینه کمتری دارد و در اغلب مراکز درمانی دولتی قابل انجام است.
روش‌های نوین: هزینه بالاتری دارند و ممکن است در همه مراکز موجود نباشند یا تحت پوشش بیمه قرار نگیرند.
کاندیدهای مناسب برای استریپینگ
بیماران دارای واریس پیشرفته و منتشر
افرادی که دسترسی به تجهیزات نوین ندارند
بیماران با سابقه شکست درمان با لیزر یا اسکلروتراپی
بیمارانی که منع مصرف درمان‌های حرارتی دارند
نتیجه‌گیری
استریپینگ ورید یکی از روش‌های مؤثر و قدیمی برای درمان واریس است که با وجود پیشرفت تکنولوژی و ظهور روش‌های کم‌تهاجمی، هنوز هم در موارد خاص به‌عنوان گزینه‌ی درمانی مناسب مطرح می‌شود. این روش با حذف کامل ورید بیمار و کاهش علائم بالینی، می‌تواند موجب بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به نارسایی مزمن وریدی شود. با این حال، انتخاب بهترین روش درمانی باید بر اساس ارزیابی دقیق پزشکی، شدت بیماری و امکانات موجود انجام گیرد.
لینک های کاربردی:
متخصص واریس اصفهان _ متخصص قلب اصفهان / تماس با دکتر مهرداد طاهریون
دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
متخصص قلب اصفهان در دکتراف _ درمان واریس اصفهان در دکتراف
درمان واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص واریس اصفهان در کلینیک 24 _ بهترین متخصص قلب اصفهان در کلینیک 24
کانال آپارات دکتر مهرداد طاهریون را دنبال کنید
اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون (بهترین متخصص واریس اصفهان – متخصص قلب اصفهان) را دنبال کنید.