بررسی داروی پیتاواستاتین
در این مقاله سایت دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان، داروی پیتاواستاتین را مورد بررسی قرار می دهیم. پیتاواستاتین یک قرص خوراکی است که به‌عنوان یک داروی ژنریک با نام تجاری Livalo و Zypitamag در بازار موجود است. این دارو فقط به‌صورت قرص است و به‌صورت خوراکی مصرف می‌شود. این قرص به‌صورت ویژه برای کاهش کلسترول بد (LDL)، کاهش تری‌گلیسرید خون و افزایش کلسترول خوب (HDL) در خون، به طور کلی برای درمان کلسترول بالا استفاده می‌شود. در کل داروی پیتاواستاتین در گروه داروهایی با نام استاتین دسته‌بندی می‌شود که از آنها برای درمان افرادی با چربی بالای خون و بیماری های قلبی استفاده می‌شود.
اسامی تجاری پیتاواستاتین:
- لیوالو
- Zypitamag
آشنایی با قرص پیتاواستاتین کلسیم
پیتاواستاتین در جدیدترین فرم خود به شکل قرص خوراکی پیتاواستاتین کلسیم در دسترس است و به‌عنوان یک داروی کاهش‌دهنده کلسترول، برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی تجویز می‌شود. این دارو تاثیر قابل‌توجهی در کاهش کلسترول خون دارد و می‌تواند در کنار یک رژیم غذایی مناسب، سلامت قلب و عروق را افزایش دهد.
نحوه مصرف داروی پیتاواستاتین
داروی پیتاواستاتین به‌صورت قرص خوراکی تولید و عرضه می‌شود و معمولاً باید روزی یک‌بار با غذا یا به‌تنهایی مصرف شود. بهتر است این دارو هر روز در ساعت مشخصی از روز مصرف شود و حتماً مصرف آن باید با نظر پزشک و بر اساس دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی دارو و نسخه پزشک صورت بگیرد. پیتاواستاتین را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. از مصرف آن بیشتر یا کمتر از آنچه پزشک تجویز کرده است، خودداری نمایید.
در برخی مواقع ممکن است پزشک مصرف دارو را با دوز پایین‌تر شروع کند و به‌تدریج دوز مصرفی را افزایش دهد. بیماران حتی درصورتی‌که بعد از شروع مصرف دارو احساس بهتری نیز داشته باشند بهتر است مصرف پیتاواستاتین را ادامه دهند و به‌هیچ‌عنوان بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنند. نکته مهم این است که در برخی مواقع ممکن است پزشک تشخیص دهد این دارو به همراه سایر داروها مصرف شود تا اثربخشی بهتری داشته باشد یا حتی مصرف آن به همراه برخی از داروها یا شرایط پزشکی ممنوع شود.
بهترین زمان مصرف قرص پیتاواستاتین
در کل تایم به خصوصی برای مصرف این دارو توصیه نشده و می‌توان آن را در هر زمانی از روز چه به همراه غذا و چه به‌تنهایی مصرف کرد. اگر از داروهای دیگری نیز برای کاهش کلسترول خود استفاده می‌کنید (رزین‌های متصل به اسید صفراوی مانند کلستیرامین یا کلسترول)، پیتاواستاتین را حداقل ۱ ساعت قبل یا حداقل ۴ ساعت پس از مصرف این داروها مصرف کنید.
این محصولات می‌توانند با پیتاواستاتین واکنش دهند و از جذب کامل آن جلوگیری کنند. مهم نیست که در چه ساعتی از روز این دارو را مصرف می‌کنید، اما مهم است که حتماً آن را هر روز در یک ساعت مشخص مصرف کنید تا تاثیر مناسب آن را ببینید.
موارد مصرف داروی پیتاواستاتین
این دارو ممکن است به‌عنوان بخشی از درمان ترکیبی برای کنترل و درمان چربی بالای خون و پایین آوردن چربی خون سریع مصرف شود. در بزرگسالان این دارو همراه با رژیم غذایی، کاهش وزن و ورزش برای کاهش مقدار چربی خون کاربرد دارد. به‌صورت کلی پیتاواستاتین و سایر داروها از دسته داروهای استاتین از جمله آتورواستاتین، پراواستاتین، روزوواستاتین، فلوواستاتین و لوواستاتین گزینه‌های خط اول برای درمان دیس لیپیدمی در نظر گرفته می‌شوند.
بیماری قلبی عروقی که شامل حمله قلبی، تصلب شرایین، آنژین صدری، بیماری شریان‌های محیطی و سکته مغزی (عوارض بعد از سکته مغزی خفیف و شدید) می‌شود، به یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در کشورها با درآمد بالا و یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان تبدیل شده است.
داروی پیتاواستاتین به‌صورت ویژه برای درمان و پیشگیری از این بیماری‌ها کاربرد دارد. با بهبود سطح کلسترول و کاهش علائم چربی بالا، این دارو می‌تواند به کاهش سرعت پیشرفت بیماری قلبی کمک کند. همچنین می‌تواند خطر حمله قلبی یا سکته را کاهش دهد. این دارو همراه با رژیم غذایی سالم و سایر تغییرات سبک زندگی برای بهبود سطح کلسترول و سلامت قلب استفاده می‌شود. پیتاواستاتین به‌صورت ویژه برای کاهش سطح کلسترول بد و تری‌گلیسیرید، افزایش سطح کلسترول خوب و کاهش سطح کلسترول توتال کاربرد دارد.
در کودکان ۸ سال به بالا با سابقه هیپرکلسترولمی خانوادگی هتروزیگوت نیز پیتاواستاتین برای کاهش کلسترول تام و کاهش کلسترول LDL تجویز می‌شود. هیپرکلسترولمی وضعیتی است که برخی از افراد با آن متولد می‌شوند و باعث بالا رفتن سطح کلسترول در خون آنها می‌شود.
دوز مصرفی داروی پیتاواستاتین
دوز مصرفی این دارو بر اساس وضعیت پزشکی بیمار، تشخیص پزشک، پاسخ بیمار به دارو و سایر داروهایی که ممکن است بیمار مصرف کند متفاوت است. این دارو با دوز یک میلی‌گرم تا ۱۶ میلی‌گرم در روز تجویز می‌شود.
عوارض جانبی داروی پیتاواستاتین
هر دارویی به میزان فایده و تاثیری که در درمان و کنترل بیماری‌ها دارد، یک‌سری عوارض جانبی نیز به دنبال خواهد داشت که در خصوص قرص پیتاواستاتین این عوارض شامل موارد زیر می‌شود:
- کمردرد
- یبوست شدید یا خفیف
- اسهال
- دردهای عضلانی
- درد در بازوها یا پاها
این موارد جزء عوارض جانبی رایج‌تری هستند که معمولاً خفیف‌اند و طی چند روز تا چند هفته از بین می‌روند. در صورتی که این عوارض شدیدتر باشند و به‌خودی‌خود از بین نروند شاید لازم باشد تا در خصوص آنها با یک پزشک مشورت شود.
در کنار این عوارض رایج‌تر، یک سری عوارض جانبی جدی‌تر و خطرناک‌تر هم ممکن است دیده شود که از جمله آنها می‌توان به درد شدید عضلانی، حساسیت در عضلات، ضعف عضلانی، مشکلات کلیوی، خستگی، گیجی، حالت تهوع، تنگی نفس، تورم در پاها، کاهش حجم ادرار، زردی پوست یا سفیدی چشم، استفراغ، خارش، مشکلات کبدی، ازدست‌دادن اشتها، ادرار تیره‌رنگ، مدفوع کم‌رنگ یا تیره، کبودی و درد در سمت راست بالای معده اشاره کرد که باید سریعاً در صورت بروز آنها به پزشک مراجعه کرد.
موارد احتیاط و منع مصرف داروی پیتاواستاتین
در خصوص مصرف یک دارو باید خطرات مصرف و همچنین موارد منع مصرف دارو را در نظر گرفت. یکی از شرایطی که باید در خصوص مصرف داروی پیتاواستاتین محتاط بود، داشتن واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی مشابه دیگر است. همچنین باید در خصوص آلرژی به سایر مواد غذایی، داروها یا موارد دیگر نیز پزشک را در جریان قرار داد.
در خصوص مصرف این دارو برای کودکان زیر هشت سال نیز باید محتاط بود، چرا که هنوز امنیت و اثربخشی کامل پیتاواستاتین تایید نشده است. شیردهی و بارداری از جمله مواردی است که در خصوص مصرف این دارو ممنوعیت مصرف وجود دارد. مطالعات روی زنان شیرده اثرات مضر پیتاواستاتین روی جنین را نشان داده است. باید جایگزینی برای این دارو تجویز شود یا در حین استفاده از این دارو شیردهی را قطع کرد.
صفحه اینستاگرام دکتر مهرداد طاهریون متخصص قلب اصفهان
تداخلات دارویی قرص پیتاواستاتین
درحالی‌که شاید این دارو توسط پزشک به همراه سایر درمان‌های دارویی نیز تجویز شود، بااین‌حال مصرف پیتاواستاتین به همراه برخی از داروها به دلیل تداخل دارویی ممنوع است. به‌صورت کلی داروی پیتاواستاتین با داروهای زیر تداخل دارویی دارد:
- سیکلوسپورین
- لترموویر
- آتازاناویر
- بیزافیبرات
- کلوفیبرات
- کلشی سین
- داپتومایسین
- دارولوتامید
- داروناویر
- الکساکافتور
- اناسیدینیب
- انکورافنیب
- اریترومایسین
- فنوفیبرات
- فنوفیبریک اسید
- جمفیبروزیل
- لفلونوماید
- لنیولیسیب
- میدوستاورین
- نیاسین
- ریفامپین
- تری فلونوماید
- تروفینتاید
علاوه بر این موارد، مصرف این دارو با الکل یا تنباکو می‌تواند تاثیر منفی زیادی روی سلامتی افراد داشته باشد و امکان بروز تداخلات دارویی وجود دارد. وجود برخی شرایط و مشکلات پزشکی مانند سو مصرف الکل، دیابت، بیماری کبدی، تشنج یا کم‌آبی شدید بدن نیز می‌تواند بر استفاده از این دارو تاثیر بگذارد و باید حتماً قبل از مصرف با پزشک در این زمینه مشورت کرد.
مکانیسم اثر داروی پیتاواستاتین
این دارو متعلق به گروه داروهای استاتین است. به طور خاص، داروهای استاتین به طور رقابتی آنزیم هیدروکسی متیل گلوتاریل کوآنزیم A (HMG-CoA) ردوکتاز را مهار می‌کنند که تبدیل HMG-CoA به اسید موالونیک را کاتالیز می‌کند. این سومین مرحله از یک توالی از واکنش‌های متابولیکی است که در تولید چندین ترکیب دخیل در متابولیسم و انتقال لیپیدها از جمله کلسترول، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) (که گاهی اوقات به‌عنوان کلسترول بد نامیده می‌شود) و چگالی بسیار پایین دخیل است.